«Powrót

Nowe obowiązki dla spółek – startuje Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych

Nowe obowiązki dla spółek – startuje Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych

Nowe obowiązki dla spółek – startuje Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych

CRBR grafika strony internetowej

13 października 2019 r. Ministerstwo Finansów uruchomiło Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych. Wprowadzenie nowego rejestru wiąże się z powstaniem obowiązków dla spółek zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Podstawa prawna

12 kwietnia 2018 r. opublikowano w Dzienniku Ustaw pod pozycją 723 ustawę z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Ustawa weszła w życie z dniem 13 lipca 2018 r., za wyjątkiem przepisów dotyczących funkcjonowania rejestru, które weszły w życie po upływie 18 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy. Wprowadzenie nowych regulacji, zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy, miało na celu dostosowanie polskich przepisów do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (tzw. IV dyrektywa AML). Utworzenie Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) stanowi realizację przepisów dyrektywy.

Czym jest CRBR

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych służy do gromadzenia i przetwarzania informacji o beneficjentach rzeczywistych spółek. Analogiczne rejestry pojawią się także w pozostałych państwach członkowskich UE (UBO – register of ultimate beneficial ownership).
Rejestr obowiązuje od dnia 13 października 2019 r. Ma on charakter publiczny, co oznacza, że jest jawny, a informacje o beneficjentach rzeczywistych zgromadzone w CRBR są udostępniane nieodpłatnie. W kontekście objęcia danych gromadzonych w rejestrze zasadą pełnej jawności ustawodawca wziął pod uwagę zwiększenie efektywności środków podejmowanych w celu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, wskazał również na zapewnienie większej przejrzystości transakcji finansowych oraz podmiotów o charakterze korporacyjnym, czemu służyć ma przede wszystkim zagwarantowanie odpowiedniego poziomu dostępu do informacji dotyczących beneficjentów rzeczywistych podmiotów prawnych.
Rejestr nie będzie wyłącznie instrumentem w walce z praniem pieniędzy oraz finansowaniem terroryzmu, a służyć może szerzej pojętym celom, tj. przeciwdziałaniu unikaniu opodatkowania, ochronie bezpieczeństwa uczestników obrotu gospodarczego, poprzez zapewnienie im dostępu do informacji o potencjalnych kontrahentach, zapewnieniu właściwego poziomu ładu korporacyjnego, zwiększeniu kontroli informacji przez społeczeństwo obywatelskie, w tym przez media i organizacje społeczeństwa obywatelskiego oraz przyczynianiu się do utrzymania zaufania w kwestii uczciwości transakcji finansowych oraz systemu finansowego. Udostępnianie informacji o beneficjentach rzeczywistych uczestnikom obrotu gospodarczego, szczególnie w kontekście przypadków angażowania nieświadomych tego faktu przedsiębiorców w struktury mające na celu przestępcze wyłudzenia podatku od towarów i usług należy ocenić pozytywnie w kontekście chronionych konstytucyjnie zasad wolności działalności gospodarczej oraz prawa własności.

Do zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji są zobowiązane:

• spółki jawne,
• spółki komandytowe,
• spółki komandytowo-akcyjne,
• spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
• spółki akcyjne, z wyjątkiem spółek publicznych,
• proste spółki akcyjne (od 1 marca 2020 r.).

Kim jest beneficjent rzeczywisty spółki

Jako beneficjenta rzeczywistego ustawa określa m.in. osobę fizyczną lub osoby fizyczne sprawujące bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad klientem poprzez posiadane uprawnienia, przy czym kontrola ta może wynikać z okoliczności prawnych lub faktycznych i ma umożliwiać wywieranie decydującego wpływu na czynności i działania podejmowane przez klienta lub osobę fizyczną lub osoby fizyczne, w imieniu których są nawiązywane stosunki gospodarcze lub przeprowadzana jest tzw. transakcja okazjonalna.
W przypadku spółek z o. o. i akcyjnych za beneficjentów rzeczywistych uznaje się m.in. osoby posiadające pośrednio lub bezpośrednio więcej niż 25 % udziałów lub głosów. W sytuacji braku możliwości ustalenia beneficjentów w oparciu o powyższe kryteria, za beneficjentów spółek z o. o. i niepublicznych spółek akcyjnych uznaje się osoby sprawujące wyższe stanowiska kierownicze.

Zgłoszenie beneficjenta rzeczywistego – terminy, wymagane dane, odpowiedzialność

Każda nowo zarejestrowana spółka będzie miała na zgłoszenie beneficjenta rzeczywistego 7 dni od dnia wpisu spółki do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Do biegu terminów nie wlicza się sobót i dni ustawowo wolnych od pracy. Natomiast spółki wpisane do KRS przed dniem uruchomienia CRBR (13 października 2019 r.) muszą dokonać zgłoszenia do dnia 13 kwietnia 2020 r. W przypadku aktualizacji przekazanych informacji, spółki powinny je zgłosić w ciągu 7 dni roboczych od zaistnienia zmiany. Na spółkę, która nie zgłosiła informacji o beneficjentach rzeczywistych w wymaganym terminie może być nałożona kara do 1 000 000 zł.

Zgłoszeniu podlegają dane identyfikacyjne spółek, tj.:
• nazwa (firma),
• forma organizacyjna,
• siedziba,
• numer w KRS,
• NIP
oraz dane identyfikacyjne beneficjenta rzeczywistego, tj.:
• imię i nazwisko,
• obywatelstwo,
• państwo zamieszkania,
• numer PESEL, a w przypadku jego braku data urodzenia,
• informacja o wielkości i charakterze udziału lub uprawnieniach przysługujących beneficjentowi.

Do zgłoszenia danych do CRBR są upoważnione wyłącznie osoby uprawnione do reprezentacji spółki, które dokonują zgłoszenia pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
Zgłoszenie do CRBR jest bezpłatne i należy go dokonać w formie elektronicznej na stronie internetowej: https://www.podatki.gov.pl/crbr/
Do złożenia zgłoszenia wymagany jest kwalifikowany podpis elektroniczny lub podpis potwierdzony profilem zaufanym ePUAP.

 

Zarządzeniem Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 14 października 2019 r. Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Bydgoszczy został upoważniony do prowadzenia Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych oraz wykonywania zadań administratora danych przetwarzanych w CRBR.